مقدمه کتاب
پایدارترین نسبت و تناسب میان زیبایی را با فطرت الهی میتوان یافت. زیبایی گوهر هنر است و فطرت الهی گوهر دیانت. پس دیانت و هنر پیوندی دیرین و پایدار دارند. اما چه میشود که در بستر زمان، رفته رفته هنر از دیانت فاصله گرفته یا بگو: دیانت از هنر؟ آری؛ دین از هنر و هنر از دین هرگز پیوند نمیبرند؛ چرا که خمیره آنها رحمانی است و هر دو ریشه در جمال حضرت حق تعالی دارند؛ اما دیانت ما که تابعی از باورهای دینی به انضمام آداب و تلقیها و مایههای دیگر است، از ذات هنر فاصله گرفته است.
امروز و هنوز ما در جامه دینداری چندان و چنان که باید، با هنر و هنرمندی و هنرمندان خویشاوندی نداریم. هنوز میاندیشیم که هنر تا وقتی در خدمت اهداف ما باشد، گوهرین و ارجمند است. اگر ذات نگاه ما به هنر اصلاح شود، انقلابی در رابطه دینداران و هنر پدید خواهد آمد. تنها از رهگذر این انقلاب – تاکید میورزم: انقلاب – است که میتوان امید داشت آشتی هنر و دیانت به سمت و سویی راه بسپارد که هم شأن دین همان سان که هست، بی هیچ تصرف و بدعت، حفظ گردد و هم منزلت هنر بی آنکه ابزار دست شود، تجلی یابد.
این انقلاب سترگ تنها به مدد مراجعه ژرف و مجتهدانه و صادقانه به مبانی اصیل دین در باب هنر ممکن است. باید زانوی شاگرد در پیشگاه قرآن کریم زد و در پرتو آن به بازشناسی این مبانی پرداخت. سنت پیامبر بزرگ و عترت پاک او در امتداد آن خط اصیل قرآنی، خواه در رتبه تفسیر و خواه در جایگاه تاویل، نیز یاریگر این اجتهاد و جهادند.
برگزاری «همایش ملی قرآن کریم و هنر» گامی است در همین مسیر. موسسه آموزش عالی هنر و اندیشه اسلامی «مدرسه اسلامی هنر» که میدان مطالعات دین و هنر را برای طلاب و روحانیان کشور گشوده وسالها است سخت کوشانه در این عرصه گام میزند.
اینک با همت و عزم محققان و قرآن پژوهان و هنرمندان از هر دو قلمرو حوزه و دانشگاه، بستری تازه را هموار میسازد تا همه دوستداران مطالعات دینی هنر به این جهاد مجتهدانه رغبت ورزند.
حاصل نخستین گام و فراخوان مقالات این همایش، وصول … مقاله علمی بود که از آن میان هیئت داوران … مقاله را شایسته ورود به میدان رقابت شمرد. اکنون چکیده همه این مقالات در دیدرس اهل دانش و هنر قرار میگیرد؛ گرچه در صحن همایش، شماری از این مقالات مجال ظهور دارند. یقین داریم به لطف و رخصت حضرت حق و مدد اولیای او، این گام را دانشیان هنر پژوه به استواری پی خواهند گرفت تا روزی که چراغ هنر در رواق دیانت و نوای دیانت در سرای هنر بسی تابناکتر و نابتر از امروز نور افروزد و سرور افزاید. به امید آن روز…