رمان‌نویسی

رمان‌نویسی از چه قرار است؟

رمان دارای پیشینه‌ای است که به زعم بسیاری، دوران اوجش سپری شده و اکنون در دوران افول آن هستیم. به زعم برخی دیگر مثل اسماعیل کاداره، نویسندۀ آلبانیایی، هنوز هزار سال از عمر رمان باقی مانده است؛ به این معنا که حالا حالاها انسان به رمان نیاز دارد.

رمان گونه‌ای از ادبیات داستانی است که در آن بینش نویسنده بسیار مؤثر است. به عبارت دیگر مضمونی که نویسنده انتخاب می‌کند، به غایت خودش را در رمان آشکار می‌کند. نویسنده پشت میز کارش می‌نشیند و در قالب داستانش، نحوۀ کردار صحیح در جهان را از منظر خود به خواننده نشان می‌دهد. اما برای اینکه داستانی که می‌نویسد اصالت ادبی داشته باشد، باید مسئلۀ رمان، مسئله و دغدغۀ خودِ نویسنده باشد.

پس برای نوشتن رمان، نیاز به مسئله است. همۀ ما، صرف‌نظر از سن و جنسیت و پیشینه و میزان الفت و نزدیکیمان به ادبیات، مسئله‌ای داریم که مثل دوربین تک‌چشمی است که به واسطۀ آن جهان را می‌نگریم و همه چیز را از منظرگاه همان مسئله می‌سنجیم و تحلیل می‌کنیم.

بنابراین پیش از نوشتن رمان، باید بیاموزیم صادقانه و عریان با خود مواجه شویم و مسئلۀ خود را بیابیم. مسئله ساختنی نیست، دغدغه‌ای است که در وجود ما از پیش وجود دارد و اگر نمی‌شناسیمش، باید کشفش کنیم. در کارگاه رمان‌نویسی می‌کوشیم مسئلۀ خود را بیابیم و گام اول را درست و اصیل برداریم.

آیا رمان‌نویسی هم می‌تواند مانند داستان‌کوتاه‌نویسی یک اتفاق درون کارگاهی باشد؟

این شاید مهمترین چالش شما به عنوان هنرجو باشد. بله می‌توان در قالب همین کارگاه، رمان‌نویسی را آموخت. ممکن است بپرسید با همین نُه جلسه مگر می‌شود رمان نوشت؟ معلوم است که نه. از اینجا کار شما تازه آغاز می‌شود. بسته به حجم رمان، برای یک رمان 140 تا 150 صفحه‌ای که حدود 30 تا 40 هزار کلمه است به یک سال زمان مستمر نیاز دارید.

پس اگر می‌خواهید رمان بنویسید اول لازم است دورۀ رمان‌نویسی را بگذرانید و بعد چنین چشم‌اندازی برای خودتان تعریف کنید تا بتوانید به این هدف برسید. چون رمان‌نویسی فقط استعداد نیست بلکه برای تحقق آن، استعداد و پشتکار باید شانه‌به‌شانۀ هم حرکت کنند.

در این کارگاه چه خواهد گذشت؟

در این دوره، اول با اصطلاحات و تعاریف پایه‌ای رمان آشنا می‌شوید و بعد از انجام چند تمرین داستانی کوتاه، یاد می‌گیرید چطور ایده‌های خود را به طرح رمان تبدیل کنید. سپس مرحله به مرحله به کمک استاد، آموزش می‌بینید که چطور طرحتان را به یک رمان تبدیل کنید و حتی در چه ژانری بنویسید.

این کارگاه به درد چه کسانی می‌خورد؟

هنرجویان برای استفاده از این کارگاه، باید قبلاً دوره‌های نویسندگی مقدماتی و پیشرفته را گذرانده باشند تا آمادگی لازم برای نوشتن رمان را کسب کرده باشند.

 سرفصل‌های دوره

1. مرور اصطلاحات و تعاریف پایه‌ای رمان
2. بررسی ساختار سه‌پرده‌ای (اولین اسلوب داستان‌پردازی کلاسیک) و نوشتن یک داستان بر این مبنا
3. چگونگی تبدیل ایده‌ها و داستان‌های پراکنده به طرحی برای رمان
4. بررسی سبک و سیاق طرح‌ها؛ پرداختن به طرح‌های اولیه و ایده‌های داستانی هنرجویان بر مبنای ساختار سه‌پرده‌ای
5. پیش‌فرض چیست؛ تلاش برای نوشتن اولین پیش‌فرض‌های خود
6. چطور به طرح در قامت یک رمان بنگریم؛ تلاش برای نوشتن نخستین طرح رمان
7. آشنایی با ژانرهای رمان؛ آیا طرحی که نوشته‌ام لزوماً باید یک ژانر داشته باشد؟