دیدن و فرم (دورۀ چهارم: سریر خون، راشومون، درسو اوزالا و زیستن)

دورۀ چهارم: نگاهی عمیق به سینمای کوروساوا

در ادامه‌ی مسیر آموزشی کارگاه‌های «دیدن و فرم»، دوره‌ی چهارم با تمرکز بر چهار اثر برجسته از فیلمساز شهیر ژاپنی، آکیرا کوروساوا (Akira Kurosawa)، برگزار می‌شود. این دوره به تحلیل فرم و ساختار فیلم‌های «سریر خون» (1957)، «راشومون» (1950)، «درسو اوزالا» (1975) و «زیستن» (1952) می‌پردازد. هدف این کارگاه این است که موانع ذهنی و حجاب‌های نادیداری را کنار بگذاریم تا درک فرم برایمان ملموس شود. وقتی بتوانیم فرم را ببینیم، قادر خواهیم بود ذات هنر سینما را بشناسیم و با ابزاری قوی وارد قلمرو تحلیل شویم.

مسعود فراستی، منتقد سینما و سردبیر فصلنامۀ فرم و نقد، بر مبنای تلفیق مشاهدهٔ دقیق و گفت‌وگوی منتقدانه، تا کنون هنرجویان بسیاری را به درک عمیق‌تری از سینما رسانده است.

ساختار دوره

جلسات اول تا سوم: «سریر خون» (Throne of Blood، کارگردان: آکیرا کوروساوا، ۱۹۵۷)

واکاوی فرم تراژیک و ترکیب تصویر و صدا در بازآفرینی تراژدی مکبث در شبحِ جنگل ژاپن.

جلسات چهارم تا ششم: «راشومون» (Rashomon، کارگردان: آکیرا کوروساوا، ۱۹۵۰)

کشف زاویه‌های مختلف روایت و تأثیر فرم‌پردازی بر ادراک حقیقت در سینمای مدرن.

جلسات هفتم و هشتم: «درسو اوزالا» (Dersu Uzala، کارگردان: آکیرا کوروساوا، ۱۹۷۵)

بررسی سازگاری فرم با طبیعت سرد سیبری و زبان تصویریِ تمثیلیِ انسان و طبیعت.

جلسات نهم و دهم: «زیستن» (Ikiru، کارگردان: آکیرا کوروساوا، ۱۹۵۲)

جمع‌بندی فرم حیات و معنا در دو دورهٔ متفاوت از زندگی شهری و بومی.

هر جلسه شامل نمایش سکانس‌های برجسته و گفت‌وگوی گروهی دربارهٔ فرم (شامل قاب‌بندی، نورپردازی، حرکت دوربین و چینش عناصر) است. با بررسی مصداق‌ها و لحظه‌های کلیدی، توانایی دیدن فرم به شکل عینی برایتان شکل می‌گیرد.

چرا این کارگاه منحصربه‌فرد است؟

تمرکز بر فرم: ابتدا سکانس‌ها را می‌بینیم و سپس با بحث فرم (قاب‌بندی، حرکت دوربین، نورپردازی و چیدمان بصری) تجربه را تعمیق می‌کنیم.

یادگیری ملموس: کنارگذاشتن حجاب‌های ذهنی تا بتوانید «فرم» را همچون زبان دوم ببینید و تحلیل کنید.

فرصت تمرین و بازخورد: علاوه بر مشاهده و بحث، می‌توانید در قالب کار پایانی یک نقد فیلم بنویسید و آن را با معیارهای دوره بسنجید.

پشتیبانی اختصاصی با استاد پشتیبان

اگر دوره را با پشتیبانی ثبت‌نام کنید، دو جلسهٔ اختصاصی برخط (هم‌زمان) با استاد پشتیبان خواهید داشت:

• طرح سؤالات و رفع ابهامات دربارهٔ مباحث فرم و تحلیل
• بررسی تمرین‌ها و دریافت بازخورد حرفه‌ای برای رسیدن به تسلط
• زمان‌بندی منعطف برای پاسخگویی به نیازهای شما

حسین طالبی، منتقد سینما و سردبیر سایت سینمایی آیه‌دُسینما، شما را همراهی می‌کند.

گواهینامه معتبر

پس از اتمام دوره و ارائهٔ کار پایانی (نوشتن یک نقد فیلم مبتنی بر آموزه‌های کارگاه)، پس از درخواست صدور گواهی، شما گواهینامه‌ای دوگانه دریافت خواهید کرد:

• مورد تأیید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
• مورد تأیید باشگاه هنر اسلامی یونسکو

این گواهینامه، نشانهٔ تسلط شما بر فرم‌شناسی و تحلیل سینماست و اعتبار رسمی دارد.

چه کسانی باید در این دوره شرکت کنند؟

• علاقه‌مندان جدی سینما که می‌خواهند سواد سینمایی خود را به سطح حرفه‌ای برسانند
• آن‌هایی که قصد دارند منتقد سینما شوند و نقدهای حرفه‌ای بنویسند
• دانشجویان هنر و علوم‌انسانی مشتاق تحلیل فیلم
• هر مخاطبی که می‌خواهد هنر «دیدن» را به مهارتی فراگیر تبدیل کند

شرکت در این دوره به شما کمک می‌کند:

• چشم‌انداز تازه‌ای از فرم سینمایی پیدا کنید.
• مهارت‌های تحلیلی خود را در نقد فیلم تقویت کنید.
• با نمونه‌های عملی و مصداق‌های واقعی، مفاهیم انتزاعی فرم را ملموس سازید.
• دایرهٔ دیدتان را فراتر از لذت صرفاً دیداری گسترش دهید و درکی سینمایی و نویسنده‌وار پیدا کنید.

با شرکت در این کارگاه، از تماشای صرف سکانس‌های ماندگار سینما فراتر می‌روید و مهارتی را می‌آموزید که در تمام عمر فیلم‌دیدنتان همراهتان خواهد بود. اکنون زمان آن رسیده که با «دیدن» حرفه‌ای آشنا شوید، «فرم» را بشناسید و گام در راه تحلیل‌گری سینما بگذارید.