معرفی کتاب «36 وضعیت نمایشی»
می‌گویند: در عالم دیگر حرف تازه‌ای وجود ندارد، ما تنها همان قدیمی‌ها را تکرار می‌کنیم. حال اگر این گفته و نظریه بسیار شنیده شده را بخواهیم در حوزه ادبیات نمایشی دنبال کنیم می‌شود کتاب جالب و خواندنی ژرژ پولتی.
پولتی در مقدمه‌اش به منبع این حصر وضعیت‌ها اشاره می‌کند؛ و همچنین کسانی را که به پیروی از او اقدام به گسترش وضعیت‌ها کردند.
وی «گوتزی» را صاحب این نظریه می‌داند که توسط «شیلر» و «گوته» معرفی شده و آنان به تبعیت از او ادعایش را پرورانده و تلاش ناموفقی در گسترش وضعیت‌هایش داشتند.
مراد از وضعیت، همان پیرنگ و درون‌مایه/ (Themes) اصلی یک اثر نمایشی است. پولتی با تمسک به نظریه گوتزی، اقدام به تدوین و عنوان‌گذاری این ۳۶ وضعیت می‌کند و با ادعای قطعی بودن این نظریه، در مورد هر وضعیت تازه و بکری، تشکیک می‌نماید. وی نهایت خلاقیت را کشف و ابداع ترکیب‌های تازه و جدید از این ۳۶ وضعیت مادر می‌داند.
البته پولتی این نظریه را محدود به جهان نمایش نمی‌داند و آن را قابل تعمیم به تمامی رشته‌ها نظیر ادبیات و حتی فلسفه و اندیشه دانسته و نیز پا را فراتر می‌نهد و ادعایش را سرآغاز تحقیقی مفصل و پردامنه درباره سایر ابعاد زندگی بشر و مواجهات انسانی معرفی می‌کند و می‌گوید:
«در زندگی هم فقط ۳۶ وضعیت عاطفی وجود دارد. ما تمام شور هستی را در این ۳۶ وضعیت عاطفی درمی‌یابیم»
ویژگی کار نویسنده در این کتاب، بررسی علل و انگیزه‌های پدیدآورنده هر وضعیت نمایشی است؛ و نیز آوردن فهرستی از مثال‌هایی که مصداق آن وضعیت باشند؛ که غالباً از نمایش‌نامه‌ها و اندکی از جهان سینماست.
مطالعه این کتاب ذهن خلاق را تحریک می‌کند تا پا در عرصه رقابت بگذارد و وضعیتی تازه یا ترکیبی بدیع در جهان ادبیات نمایشی ارائه کند.
شما چطور؟ آیا می‌توانید به این ۳۶ وضعیت، چیزی اضافه و یا کم کنید؟
* «۳۶ وضعیت نمایشی»/ ژرژ پولتی/ ترجمه: جمال آل احمد – عباس بیاتی
