به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، نشست نقد داستان طلاب با موضوع نقد داستان “پل جُغاتو” نوشته مجید محبوبی با حضور علی مهر نویسنده کودک و نوجوان و زهره عارفی نویسنده و مدرس داستان نویسی، شب گذشته در سالن جلسات مدرسه اسلامی هنر برگزار شد.
سوژه داستان، بِکر و بسیار ارزشمند است
بر اساس این گزارش، محبوبی نویسنده کتاب، ابتدا پاره‌ای از کتاب داستانی “پل جُغاتو” را قرائت کرد، سپس علی مهر به ارائه نظر خود درباره این داستان پرداخت و با بیان این که اولین نکته در رابطه با داستان بلند “پل جُغاتو”، موضوع و سوژه داستان است، اظهار داشت: پرداختن به این نوع سوژه داستانی تاریخی که به نوعی بکر بوده و نوشتن درباره آن، نیازمند تحقیق و تجربه است، به خودی خود و مخصوصا با توجه به تاریخ معاصر ما، ارزشمند است.
پرداختن به این نوع سوژه داستانی تاریخی که به نوعی بکر بوده و نوشتن درباره آن، نیازمند تحقیق و تجربه است، به خودی خود و مخصوصا با توجه به تاریخ معاصر ما، ارزشمند است.
این نویسنده کودک و نوجوان با اشاره به خصوصیات تاریخ انقلاب اسلامی مطرح کرد: ویژگی تاریخ معاصر از دهه 50 به بعد این است که انقلاب اسلامی در بُعد داستانی، با سوژه‌ها و زمینه‌های مختلف به وقوع پیوست و بلافاصله یعنی سال 1359، انبان سوژه دیگری از راه رسید و آن جنگ تحمیلی بود.
وی ادامه داد: به همین جهت، این دو واقعه مهم، سبب فرامویشی خیلی از موارد تاریخی شد که می‌توانست در تاریخ و داستان دستمایه نویسندگی قرار گیرد، از این رو پرداختن به این برهه زمانی و این نوع داستان‌ها، به خودی خود، یک امتیاز است.
مهر خاطرنشان کرد: خیلی از واقعه‌ها در برهه دهه 50 و دهه 60 وجود دارد که فقط اسمی از آن می‌شنویم، اما هنگام جست‌وجو، هیچ چیزی را درباره آن پیدا نمی‌کنیم.
کشاندن به بند هنر، راهی برای ماندگار کردن
وی با بیان این نکته که اگر بخواهیم چیزی ماندگار شود، بایستی آن را به بند هنر بکشانیم، ابراز داشت: بحث “پل جغاتو” و تصویر همین آشوب و فعالیت ضد انقلاب در ابتدای جنگ، موردی است که بسیار کم درباره آن گفته و به آن پرداخته شده است و بسیار جای کار دارد که خوشبختانه در این بحث استفاده شده است.
این استاد داستان نویسی اضافه کرد: مورد دومی که در خود این داستان می‌توان به آن اشاره کرد، مقایسه دو سارا، یکی افسانه سارای و دیگری شخصیت سارا، دختر عموی راوی داستان است که این مقایسه و دادن راه حل در خود داستان، به نظر نقطه قوتی در این بحث است.
در ادامه نیز، خانم عارفی نیز ضمن تقدیر از نویسنده کتاب “پل جغاتو” گفت: این داستان حاوی تمام عناصر یک داستان بلند است.
تفاوت داستان‌های کوتاه و بلند
این نویسنده و منتقد داستان نویسی با اشاره به ویژگی‌های ضروری داستان بلند بیان کرد: برخی این گونه فکر می‌کنند که اگر یک داستان کوتاه را بسط داده و توصیفات و شخصیت‌های آن را اضافه کنیم، به داستان بلند تبدیل می‌شود یا اگر به همین داستان بلند، چند شخصیت اضافه کنید، تبدیل به رمان می‌شود.
برخی این گونه فکر می‌کنند که اگر یک داستان کوتاه را بسط داده و توصیفات و شخصیت‌های آن را اضافه کنیم، به داستان بلند تبدیل می‌شود یا اگر به همین داستان بلند، چند شخصیت اضافه کنید، تبدیل به رمان می‌شود، در صورتی که این مقوله ها متفاوت از هم هستند.
وی ادامه داد: این‌ها مقوله‌‌های متفاوت از هم هستند و هیچ‌گاه چنین امری اتفاق نمی‌افتد، مگر این که شخص به داستان نویسی تسلط داشته باشد و بتواند یک داستان بلند را[بدون آن که به آن، داستان کوتاه گفته شود] بیافریند.
عارفی با بیان این که نویسنده داستان “پل جغاتو”، عناصر یک داستان بلند را کاملا رعایت کرده است، گفت: قصه گویی و روایت داستانی را در این کتاب مشاهده می‌کنیم و سبکی را که برای بیان داستان خود انتخاب کرده‌اند، سبک داستان در داستان یا قاب در قاب است.
وی افزود: منظور این است که ما در این داستان بلند، با دو داستان موازی روبرو هستیم، به علاوه داستانی که توجیه پذیر است، اگر به آن پرداخته نمی‌شود.
