در همایش ملی «فقه هنر» در حرم مطهر رضوی عنوان شد
فقها و هنرمندان؛ ضرورت درک واحد از دغدغه های جامعه
ریحانه موسوی – چهارمین همایش ملی «فقه هنر» با محوریت «فقه هنر و حکمرانی» روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، ۲۵ و ۲۶بهمن ماه با حضور امام جمعه مشهد، وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی، استادان حوزه فقه هنر، مسئولان آستان قدس رضوی و جمعی از هنرمندان در محل بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی در مشهد برگزار شد.در این رویداد که هدف از برگزاری آن تعمیق، توسعه و ترویج فقه هنر و همچنین ایجاد ارتباط مؤثر میان فقه پژوهان و هنرمندان بود، به مواردی همچون «فقه هنر، سیاست گذاری و قانون گذاری»، «فقه هنر، حمایت از هنر اسلامی و مقابله با انحرافات»، «فقه هنر، نظارت بر اجرای قوانین و سیاست ها»، «فقه هنر و حاکمان»، «حکمرانی در هنر و فتاوای فقهی» و «رسانه ملی و حکمرانی در عرصه هنر» پرداخته شد. ۴۰عنوان چکیده مقاله نیز به دبیرخانه همایش فرستاده شده است که ۳۹عنوان آن تأیید و در آیین اختتامیه این رویداد در قالب کتاب چکیده مقالات همایش، به دست وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی رونمایی شد.
پروژه های مشترک با همراهی اهالی فقه و هنر
مدیر مدرسه فقه هنر در افتتاحیه چهارمین همایش ملی «فقه هنر» با اشاره به اینکه برگزاری این رویداد، موجب تعمیق و توسعه فقه هنر شده است، گفت: بی تردید دوره چهارم برگزاری این همایش با اولین دوره آن تفاوت چشمگیری دارد، چنان که امروز در چهارمین دوره شاهد مشارکت گسترده دانشجویان فقه و هنر و همچنین اهالی سیاست، فرهنگ و هنر هستیم.
حجت الاسلام والمسلمین مصطفی دری با بیان موضوعات سه دوره قبلی همایش فقه هنر اظهار کرد: تاکنون حاصل برگزاری این همایش چهار جلد کتاب با محوریت مجموعه مقالات بوده که موردتوجه مراکز علمی، پژوهشی و حاکمیتی قرار گرفته است. وی در پایان با اشاره به برگزاری نشست های علمی در مدرسه فقه هنر با حضور اهالی فقه و همچنین هنر ادامه داد: با هم افزایی و همکاری مشترک اهالی فقه و هنر توانسته ایم پروژه های مشترک اجرا کنیم.
هنر ابزاری برای امتداد اسلام
همچنین، دبیر علمی چهارمین همایش ملی فقه هنر با اشاره به برخی رخدادهای واقعه عاشورا مانند ایراد خطبه توسط امام سجاد(ع) در کاخ بنی امیه، افزود: اگر چنین رخدادهای مذهبی یا به عنوان مثال صحیفه سجادیه با نگاه هنری توسط یک هنرمند خوش سلیقه بررسی شود، بی تردید این جمله که اسلام با هنر شروع می شود و امتداد می یابد، جلوه خاصی می یابد.آیت ا… ابوالقاسم علیدوست ادامه داد: امروزه همایش فقه هنر علاوه بر یک پدیده علمی، یک پدیده اجتماعی نیز شده است که نشان می دهد هنرمندان می توانند دغدغه های فقها را درک کنند و برعکس، فقها نیز می توانند دغدغه های هنرمندان را درک کنند.دبیر این همایش تصریح کرد: چهارمین دوره این همایش از دو جهت مهم است؛ نخست اینکه در جوار مضجع شریف امام رضا(ع) درحال برگزاری است و دیگر اهمیت آن به دلیل موضوع آن با محوریت فقه هنر و حکمرانی است. البته موضوعات دوره های قبلی نیز حائز اهمیت بودند.
علیدوست در پایان با تأکید بر اینکه ما در فقه هنر همه تلاشمان این است که انضباط، پویایی و کارایی، هر سه این ها را داشته باشیم، گفت: در نشست هایی که با محوریت فقه هنر برگزار می شود، نیاز به حضور افراد متخصص و کارشناس وجود دارد.
لزوم پذیرش مباحث هنری توسط فقها
حجت الاسلام والمسلمین حمید درایتی، استاد حوزه علمیه، نیز در این رویداد با اشاره به اهمیت هنر در همه عرصه ها اظهار کرد: بحث هنر ضرورتی است که فقها باید آن را بپذیرند و انکار آن فایده ای ندارد. ضرورت آن نیز از جنس مطالبات فطری است.وی ادامه داد: هنر فطری است، اما برخی بخش های آن نیز غریزی است. همچنین، هنر بهترین زبان برای انتقال پیام است. از سویی دیگر، زبان هنر نرم، رسا و فراملیتی است که همه مرزها را درمی نوردد و آن را همگان با فرهنگ های مختلف می توانند درک کنند.درایتی گفت: همچنین هنر بخشی از هویت ملی و هویت فرهنگی ماست. ازاین رو، فقها باید به هنر نگاهی جدی داشته باشند. دراین میان، هنر یکی از عوامل مهم ایجاد هم بستگی اجتماعی است و بر این موضوع امروزه بسیار تأکید شده است.وی افزود: امروزه هنر یک ابزار برای حمله و هجمه است که دشمنان به خوبی از آن استفاده می کنند. بنابراین، اگر نگاه امنیتی داشته باشیم، در دفاع از هویت ملی و فرهنگی باید به این نقش هنر نگاه خاصی کنیم. در واقع از هنر در حکمرانی باید به درستی استفاده کرد.این استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان بیان کرد: همچنین هنر امروزه یک صنعت است و توجه به دغدغه های شغلی هنرمندان وظیفه حاکمیت است و باید به آن سامان بخشید.وی ادامه داد: برای تصمیم گیری در حوزه هنر نیز باید هم به موضوعاتی که در گذشته مطرح بوده است و هم آنچه امروزه وجود دارد، پرداخت.
درایتی گفت: ارزش، ماهیت و هویت فقهی هنر را گاهی کارکرد آن تعیین می کند و این موضوع مهم است. به عنوان مثال ممکن است یک اثر هنری از نظر فقها خط قرمزها را نداشته باشد، اما کارکرد آن مثلا نفرت پراکنی باشد.
وی با اشاره به ارزش ذاتی هنر افزود: هنر عموما فاقد معناست، بنابراین یکی از نکاتی که فقها باید به آن توجه کنند، معنابخشیدن به هنر است.
وجود شکاف بین فقه و هنر
حجت الاسلام والمسلمین سیدمجتبی نورمفیدی، رئیس پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، نیز در افتتاحیه چهارمین همایش فقه هنر اظهار کرد: امروزه فاصله بین فقه و هنر بسیار زیاد است و شکاف عمیقی بین آن ها ایجاد شده است. این فاصله نیز به دلیل عوامل مختلف ایجاد شده است که من آن را به علت کم کاری خودمان می دانم.وی با اشاره به نقاط تماس فقه و هنر که در عرصه های مختلف وجود دارد، گفت: حکمرانی مهم ترین نقطه تماس بین فقه و هنر است.
مکتب هنر رضوی، الگویی برای نقش آفرینی هنر در حکمرانی
در بخش دیگری از این همایش، مشاور مدیرعامل مؤسسه آفرینش های هنری آستان قدس رضوی گفت: هنر باید در حکمرانی نقش ایفا کند. دراین میان، مکتب هنر رضوی، الگویی عملیاتی و اجرایی برای نقش آفرینی هنر در حکمرانی است.محمدجواد استادی اظهار کرد: نقشی که هنر در تأثیرگذاری فرهنگی در جامعه می تواند ایفا کند، یکی از مواردی است که مؤسسه آفرینش های هنری آستان قدس رضوی آن را در ذیل مکتب هنر رضوی پیگیری می کند و ابعاد مهمی نیز دارد.وی ادامه داد: دراین میان، همان طور که در مدل مکتب هنر رضوی اشاره می شود، اصلاح مصرف فرهنگی به معنای کلان آن، یکی از اهداف و برون دادهای مهم این مکتب است. طبیعی است از این منظر، هنر نقش مهمی در فضای حکمرانی فرهنگی کشور دارد، به ویژه که مسئله اصلاح مصرف فرهنگی در ذیل فضای حکمرانی، قابلیت عملیاتی شدن و سامان یافتن پیدا می کند.
استادی گفت: اینکه هنر چه کمکی می تواند به تحقق حکمرانی فرهنگی در راستای تحقق سبک زندگی اسلامی ایرانی در کشور بکند، از مواردی است که مؤسسه آفرینش های هنری آستان قدس رضوی در فضای فعالیتی اش درحال پیگیری آن است تا مدلی را برای آن ذیل مکتب هنر رضوی ارائه کند. به معنای دیگر، این مؤسسه درحال تلاش است تا راهکاری ارائه دهد که هنر نقشی مؤثر در حکمرانی فرهنگی با رویکرد اسلامی داشته باشد.
تفاوت حکمرانی در حوزه هنر با سایر حوزه ها
حجت الاسلام والمسلمین حسینعلی سعیدی، استاد دانشگاه امام صادق(ع)، در این رویداد بیان کرد: وقتی از فقه و حکمرانی صحبت می کنیم، باید درباره چند مسئله بیندیشیم؛ اول حکمرانی هنر و دوم حکمرانی. اعتقاد من این است حکمرانی در زمینه هنر ظرافت هایی دارد که با حکمرانی در حوزه اقتصاد، سیاست و… متفاوت است. مسئله دوم یعنی حکمرانی، به معنای فرایند اعمال و کنترل بازخوردها و قواعد برای رسیدن به هدف است .
وی بیان کرد: درباره فقه و حکمرانی هنر تأملاتی لازم است. فقه هنر پیچیدگی هایی دارد و بسیاری از احکام و روایاتی که درباره مسائل هنری آمده، نازل به قضایای خارجیه است. به عنوان مثال در بحث هنر مجسمه سازی اختلاف فتوای زیادی داریم.
حجت الاسلام والمسلمین سعیدی در پایان گفت: وقتی یک فقیه در حوزه حکمرانی نظری می دهد، می توان حکمرانی فقهی را کشف کرد و از حوزه اجرا نظریه تولید کرد.
هنر عمل خلق ذهنی است
همچنین محمود حکمت نیا، عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظام های اسلامی، بیان کرد: هنر از مقوله خلق کردن و آفریدن است که در ذهن شکل می گیرد و ممکن است نسبت آن با دانش نیز برقرار شود یا نشود. پس ما در هنر با یک عمل خلق ذهنی روبه رو هستیم.
وی افزود: در هنر امر ذهنی خلق شده را به خارج ابراز می کنیم و در نهایت در یک مشی فیزیکی خارجی تثبیت می کنیم. مثلا وقتی هنرمند مجسمه سازی یا خطاطی انجام می دهد، امر ذهنی خودش را در آن منعکس کرده است.
حکمت نیا بیان کرد: کنشگران حوزه هنر از زمانی که هنر در ذهن هنرمند شکل می گیرد، تا تولید و رسیدن آن به دست مخاطب ۳۶۰شغل را به وجود می آورند. دولت باید حقوق این کنشگران را تعریف کند.
میزان مصرف موسیقی توسط مردم در حال افزایش است
محمدحسین ظریفیان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در همایش ملی فقه هنر بیان کرد: مباحث حوزه فقه هنر باید با انضمام بیشتری مورد توجه قرار گیرد. به نظر می رسد این رویداد شروع خوبی برای بررسی واقعیت هایی است که برای اداره جامعه باید زودتر به آن ها پاسخ داده می شد.
وی به بررسی موضوع نمایش آلات موسیقی در رسانه ملی پرداخت و بیان کرد: این مسئله به نوعی بر پایه مبانی فقهی نسبت به موسیقی شکل می گیرد و مبنای ذاتی و مهمی در حوزه فقه هنر و موسیقی دارد. همچنین این موضوع مسئله ای را در حوزه نمایش شامل می شود.
ظریفیان گفت: به همان میزان که موضوعات جامعه افزایش پیدا کرده است، فقه هم باید تخصصی شود. موسیقی همواره یک مسئله پرچالش در منظومه نگاه دینی بوده است. منتقدان نمایش ندادن آلات موسیقی در رسانه ملی بر این باورند که نمایش ندادن آن موانع زیادی جلو پای هنرمندان عرصه موسیقی قرار می دهد، سازندگان برنامه های تلویزیونی از این امکان محروم می شوند، روی کیفیت و جذابیت برنامه های تلویزیونی تأثیر می گذارد و باعث می شود بخش عمده ای از موسیقی فاخر خود را حذف کنیم و جای آن را موسیقی بی کیفیت بگیرد.
وی با اشاره به مصرف درخور اعتنای موسیقی در کشور گفت: براساس بررسی های انجام شده، ۷۰درصد مردم ما موسیقی گوش می دهند. این تحقیقات در اوایل دهه۹۰ صورت گرفته و اکنون بی تردید افزایش پیدا کرده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: ما یک شبکه اختصاصی موسیقی در رادیو داریم که میزان مصرف موسیقی را افزایش داده و پرمخاطب ترین شبکه رادیوست. بر اساس بررسی ها، ۴۴درصد مردم موسیقی سنتی، ۲۹درصد پاپ ایرانی و ۲۸درصد موسیقی محلی ایرانی را به عنوان یکی از سه اولویت خود معرفی کرده اند.وی در پایان ابراز کرد: آنچه به عنوان معیار حرمت موسیقی مطرح شده، لهوی بودن آن است. طبق مطالعات صورت گرفته، در هیچ حکم فقهی مجازنبودن نمایش آلات موسیقی بیان نشده است.
آیت ا… سیداحمد علم الهدی بیان کرد
لهو حرام است، نه موسیقی
آیت ا… سیداحمد علم الهدی، امام جمعه و نماینده ولی فقیه در مشهد، از مهمانان ویژه چهارمین همایش ملی «فقه هنر» بود. وی در این همایش با بیان اینکه متأسفانه با وجود گذشت ۴۵سال، مسئله حکمرانی دین در جامعه ما به طور کامل تحقق پیدا نکرده است، تصریح کرد: با وجود اینکه ما دارای حکومت اسلامی هستیم، اقتدار نظام آن هم یک اقتدار صادرشده از مرزهای کشور و فراگیر نسبت به امت اسلام، هم پای حکمرانی دین در جامعه ما به وجود نیامده است. می توان عوامل اجتماعی یا سیاسی را در این موضوع دخیل دانست، اما ریشه اصلی برای اجرانشدن حکمرانی دین در جامعه ما این است که ما در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی مان سیطره و سلطه ای از فقه احساس نمی کنیم.علم الهدی گفت: اگر تحقیقات کامل به وسیله پژوهشگران و نیروهای بااستعداد قوی فراهم شده بود، اکنون در مسئله سلطه و نفوذ فقه در بسیاری از عرصه های زندگی اجتماعی مان که باعث حکمرانی دین می شود، دچار مشکل نمی شدیم.وی یادآور شد: موضوع شناسی از مسائل مهم است. به عنوان مثال درباره هنر موسیقی، ادله و روایات فوق العاده ای داریم که آن را به عنوان یک حرام قطعی دانسته اند. وقتی انسان این مسائل را می بیند، می توان گفت که به طور عام این جریان هنری یک جریان ممنوع شرعی است که به هیچ وجه نمی توان به آن نزدیک شد. این موضوع شامل اجرای موسیقی، جریان های آهنگ سازی و استفاده از ابزار موسیقی است. روایاتی که موسیقی را مذمت کرده است و به طور کامل و مطلق آن را حرام بیان می کند، در زمانی صادر شده است که موسیقی مبتذل بود، یعنی جریانی که در کاخ خلفا در عصر امامت و ولایت اجرا می شد، هیچ مصداقی به جز ابتذال نداشت. موضع گیری هایی که ائمه درباره موسیقی داشتند، همان جریان ابتذالی بود که در آن زمان در کاخ های بنی امیه و بنی عباس اجرا می شد.
نماینده ولی فقیه در مشهد ابراز کرد: آیت ا… گلپایگانی موسیقی را به طور کامل حرام می دانستند، درصورتی که امام راحل نظر متفاوتی داشتند. وقتی ادله را بررسی می کنیم، متوجه می شویم آنچه که حرام آمده، موضوع لهو است نه موسیقی. طبق آیات و روایات اگر برنامه لعب و طربی اجرا شد که در آن مقصد صحیحی مورد قصد قرار گرفت، لعب و حرام نخواهد بود؛ اما اگر برعکس، در لعب و طرب مقصد صحیحی مورد قصد قرار نگرفت، حرام است.وی با بیان اینکه عرصه هنر با این وضعیت بلاتکلیفی در یک موضع معارض با مبانی اسلام قرار دارد، اظهار کرد: دلیل این موضوع روشن نبودن علت فقهی این مسئله است و مردم بلاتکلیف اند که به مقابله با حکمرانی دینی منجر می شود.
آیت ا… علم الهدی در پایان یادآور شد: اگر بتوانیم فقه را با یک بینش و بصیرت کامل در همه مبانی هنر تسری دهیم، بسیاری از مشکلات جامعه در زمینه حکمرانی دینی حل خواهد شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در همایش ملی «فقه هنر» در مشهد بیان کرد
سند بالادستی موسیقی بعد از ۴۵ سال تصویب شد
وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی از مهمانان چهارمین همایش ملی «فقه هنر» بود که صبح پنجشنبه در سالن همایش های آستان قدس رضوی در این مراسم سخنرانی کرد. محمدمهدی اسماعیلی در حاشیه همایش ملی فقه هنر در گفت وگو با خبرنگار شهرآرا اظهار کرد: این همایش ها یک نیاز عینی و انضمامی بوده است که در حوزه حکمرانی فرهنگ و هنر در جمهوری اسلامی به حل مسائل فقهی می پردازد.وی اضافه کرد: متأسفانه پس از گذشت ۴۵سال هنوز به اندازه کامل و کافی نتوانسته ایم مسائل را به صورت دقیق توصیف کنیم و برای آن راه حل های فقهی با رعایت همه چارچوب ها داشته باشیم. این همایش ها بهترین فرصت است و شخصیت های دانشمند و مورداعتمادی مأموریت این کار را دارند.اسماعیلی ادامه داد: ما نیز به عنوان دستگاه اداری فرهنگ و هنر در حاکمیت دینی مسائل خودمان را اعلام کردیم و مشارکت می کنیم. حضورم نیز در این همایش، اعلام نیاز در این حوزه است . ما مقلد نوآوری های فقهی که به تأیید رهبر عزیز انقلاب اسلامی رسیده است، هستیم و آن را در حوزه فرهنگ و هنر جلو می بریم و این اتفاقات ادامه پیدا خواهد کرد.وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی درباره تنظیم اسناد بالادستی در بخش های مختلف هنری و فرهنگی با اشاره به اینکه سند موسیقی آماده شده است، گفت: سند تئاتر، سینما و هنرهای تجسمی در حال تنظیم است و در همه این موارد بخش های فقهی را دیده ایم.
وزارت فرهنگ و ارشاد تنظیمگر حوزه فرهنگ و هنر
محمدمهدی اسماعیلی در سخنرانی اش در همایش ملی فقه هنر با بیان اینکه وزارت فرهنگ وارشاد و اسلامی تنظیمگر حوزه فرهنگ و هنر است، گفت: این تنظیمگری همه حوزه هایی را که ما در حکمرانی فرهنگ و هنر با آن روبه رو هستیم، شامل می شود.وی با اشاره به گسترش فناوری های نوین، تصریح کرد: امروزه ما با گسترش فناوری های نوین روبه رو هستیم. فرهنگ و هنر بر این موضوع سوار شده و شیوعی گسترده پیدا کرده است. اکنون محصولات فرهنگی و هنری در همه حوزه های نوپدید درحال بارگذاری، ترویج و توسعه است.وی با تأکید بر لزوم توجه بر پیمایش های مصرف فرهنگی و هنری کشور اضافه کرد: به عنوان مثال در حوزه بازی های رایانه ای براساس نظرسنجی اخیر بنیاد بازی ها، ما ۳۴میلیون بازیکن در ایران داریم که از این تعداد، ۴میلیون نفر بیش از ۲۱ساعت در هفته و به عنوان بازیکنان حرفه ای بازی می کنند که یک اتفاق مهم است. همچنین در حوزه موسیقی نیز بر اساس نظرسنجی ها از سوی سازمان تبلیغات اسلامی، بین جوانان ۱۵ تا ۲۵سال بیش از ۹۵درصد فراوانی استفاده داریم.وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی با بیان اینکه هنوز هم ساختارهای قدیم در حوزه فرهنگ و هنر پرمخاطب است، اظهار کرد: با آمدن کرونا بسیار گفته شد که دیگر بساط زیرساخت های قدیمی مانند سینما باید برچیده شود. امسال که ماه بهمن رو به پایان است، بیش از ۲۷میلیون نفر در سینماهای کشور بلیت خریده اند. ما ۵۷۰سینما داشتیم و امروز به آستانه ۹۰۰سینما رسیده ایم. همچنین دویست پلاتو در کشور درحال ساخت است که تا پایان دولت از این موارد رونمایی خواهد شد. این موارد همچنان با همان استقبال زیاد و رو به افزایش همراه است.وی با تأکید بر اینکه حوزه فرهنگ و هنر بر عام غلبه دارد، اضافه کرد: بخش دیگری از توصیف وضعیت، نظام حکمرانی ماست . ما حاکمیت دینی را در کشور برقرار کردیم. در تمدن اسلامی فقه پایه است. نظام ولایت فقیه و نظام امت و امامت را داریم. بر این اساس، باید تعادلی بین تنظیمگری فقهی با وضعیت موجود فرهنگی و هنری برقرار شود که این اتفاق بسیار سخت است.اسماعیلی با اشاره به تنظیم سند موسیقی، تصریح کرد: این کار بسیار سخت بود. در هیچ سند بالادستی جمهوری اسلامی پس از ۴۵سال درباره موسیقی صحبت نشده است. موسیقی مخاطب فراوانی دارد. سیاست ما گسترش و ترویج موسیقی نیست؛ نه به دلیل اینکه مخالفتی با آن داشته باشیم، بلکه به دلیل محدودیت مدیریتی شدیدی که در این موضوع به آن دچار هستیم.وی با یادآوری جشنواره فجر موسیقی در تهران ادامه داد: امکان ندارد یک گروه هنری در شهری حضور پیدا کند و با استقبال روبه رو نشود. در جشنواره فجر موسیقی نیز بلیت ها در همان ساعات ابتدایی فروخته می شود. سالی پنج شش میلیون نفر در این برنامه ها شرکت می کنند.
وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی افزود: ما حساسیت های جامعه و روحانیت را درک می کنیم، اما در وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی از هر دو طرف زیر فشار عمومی هستیم. علاوه بر فشار جامعه دینی که ما را به رعایت خط قرمزهای شرع مقدس اسلام ملزم می کند، با ذوق و اشتیاق زیادی در حوزه فرهنگ و هنر برای عرصه های جدید روبه رو هستیم. امروز در مقام حکمرانی باید برای این موارد تعیین تکلیف کنیم. ما تلاش کردیم به حداقلی برسیم که بتوان فضای مدیریتی هنر را هماهنگ کرد.
وی ضمن ابراز خرسندی از برگزاری جشنواره های هنری، اضافه کرد: شما هرطرف بایستید یک منتقد جدی خواهید داشت. همه بخش های وزارتخانه برای کمک به تبیین نظام اسلامی آماده کمک هستند. این دولت و این وزارتخانه در تلاش برای رقم زدن یک حکمرانی مطلوب در حوزه فرهنگ و هنر است. ما با مظاهر گناه آلود و شرک آلود مدرنیته مخالف هستیم.
اسماعیلی با تأکید بر اینکه خط قرمز ما شرع مقدس اسلام است، یادآور شد: درعین حال، شرع مقدس مکتب فقهی پیروان اهل بیت(ع) این قابلیت را دارد که باتوجه به افق گشایی هایی که امام(ره) پیش روی ما قرار داده اند، بتواند حکمرانی فرهنگی و هنری در نظام دینی را با واقعیت های موجود و با حفظ چارچوب های تنظیمگری سازگارتر کند.
وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی با بیان اینکه نسبت جمهوری اسلامی با محصولات جدید از نوع انکار نیست، اظهار کرد: ما معتقدیم که می توانیم هنرهای جدید را به استخدام خودمان دربیاوریم. سینما و موسیقی ما محدود است. سال به سال فضای عمومی فرهنگ و هنر به نظام ارزشی و هنجاری انقلاب اسلامی نزدیک می شود. ما معتقدیم این کار شدنی است و درحال آماده کردن اسناد بالادستی آن در همه جهات هستیم.
منبع:
روزنامه شهرآرا
فایل قابل دانلود روزنامه : روزنامه شهر آرا – گزارش همایش