ایسنا/قم
یکی از موضوعات بسیار مهمی که در خصوص رابطه سینما و مردم مورد توجه است، آن است که سینما معمولا برای فروش نیازمند علم به ذائقه هنری مردم و مشتریان خود است، موضوعی که در قم چندان مد نظر نیست.
شهر قم به عنوان یک شهر جوان نیازمند توسعه فضاهای تفریحی است که بخشی از آن باید در حوزه رسانه تامین شود. از این رو سینما به عنوان یکی از مولفه‌های توسعه فضای فرهنگی شهر مورد توجه است.
به گفته سینماگران و سینمادارن قم، مردم این استان سینما دوست هستند و اغلب از فیلم هایی که مناسب ذائقه آنها است استقبال بسیار خوبی به عمل می آورند. ولی گاهی اوقات دیده می شود که اعمال یک سری محدودیت‌ها و اکران نشدن برخی فیلم‌ها در سینماهای استان موجب می شو دکه مردم مجبور شوند برای دیدن آنها و گذران اوقات فراغت در فضای سینمایی به تهران بروند یا اینکه باید منتظر اکران خانگی این فیلم‌ها بمانند که همین موضوع بر استقبال مردم از سینماها تاثیر منفی می‌گذارد.
با این فرض و با این نگاه تجربی که مردم قم بسیار سینما دوست هستند و از فیلم‌های جدید استقبال می‌کنند، اما ظرفیت کم سالن‌های سینمایی استان با میزان درخواست مخاطبان همخوانی ندارد و همین امر نیز یکی دیگر از دلایل اعتراض مخاطبان سینمایی استان است.
البته این شهر از نظر نوع و چینش و قالب بندی سینمایی هم دارای تنوع است که از جمله آنها می توان به وجود سینمایی برای آثار مفهومی، وجود سینمایی با رویکرد عمومی و رویکرد خاص کودک و نوجوان و همچنین سینماهای تفریحی اشاره کرد.
در همین خصوص با مدیران سه مجموعه سینمایی استان قم به گفت و گو پرداختیم تا از وضعیت این سینماها در دوران کرونا و پیش از آن مطلع شویم و البته نظر آنها را نیز نسبت به سینمای پس از کرونا بدانیم.
سینما تربیت
علی محمدی مدیر سینما تربیت قم در گفت و گو با ما گفت: سینما تربیت با ظرفیت 400 صندلی در سال 1370تاسیس شده و در حال حاضر در دست بازسازی سالن‌های آن هستیم، در راستای همین بازسازی‌ها ممکن است که ظرفیت سینما و تعداد صندلی‌ها برای حضور مخاطبان کاهش پیدا کند.
وی در پاسخ به اینکه استقبال مردم استان از سینماها چگونه است عنوان کرد: حضور مردم در سینماها کاملا بستگی به فیلم‌هایی که اکران می‌شود دارد، مخاطبان در قم بیشتر از فیلم‌های طنز عمومی و فیلم‌های کودک استقبال می‌کنند، زمانی که کیفیت فیلم‌ها پایین باشد و محتوا نداشته باشد نه تنها در قم بلکه در سایر استان‌ها نیز استقبال مردم از آنها کاهش پیدا می‌کند.
محمدی درخصوص فیلم‌هایی که در قم اکران نمی‌شود چنین گفت: اخیرا اکثر فیلم‌ها در استان اکران می‌شود مگر فیلم‌هایی که به صلاح دید مسئولین اجازه پخش و اکران به آنها داده نمی‌شود.
وی با اشاره به اینکه مردم قم مردمی سینما دوست هستند ادامه داد: اگر فیلمی در تلویزیون تبلیغ شود ولی در قم اکران نشود مردم نسبت به این موضوع معترض می‌شوند که این امر گاهی به دلیل حساسیت‌های استان و گاهی نیز بخاطر پر شدن ظرفیت سالن‌ها است.
سینما ونوس
هادی کریم خانی مدیر سینما ونوس گفت: مجموعه سینمایی ونوس با ظرفیت 300 صندلی در سال 1389 تاسیس شد، نزدیک به یک دهه از فعالیت آن می‌گذرد و با توجه به فراز و نشیب‌هایی که فیلم‌های مختلف دارند کاملا با اداره کل ارشاد اسلامی قم هماهنگ بوده.
وی توضیح داد: با توجه به فضای دینی، فرهنگی و وجود مراجع عظام حساسیت‌هایی در قم وجود دارد که باعث می‌شود سینماهای آن هر فیلمی را اکران نکنند و تابع دستورهای ارشاد استان باشند و مسائل دینی را رعایت کنند.
کریم خانی در خصوص نارضایتی مردم برای عدم اکران برخی فیلم‌ها عنوان کرد: سینما ونوس بازخورد و ناراحتی مردم را تایید می‌کند اما مردم هم باید خودشان متوجه این موضوع باشند که شرایط فرهنگی قم با سایر شهرها متفاوت است، این شهر از گذشته تا اکنون با الزاماتی همراه بوده، تمامی این حساسیت‌ها برای قم اصلا غیرطبیعی نیست و باید همواره رعایت شود.
وی در پاسخ به این سوال که موضع گیری مردم نسبت به فیلم‌هایی که اکران نمی‌شود چیست اظهار کرد: مردم فیلم‌هایی که در قم اکران نمی‌شود را یا می‌روند به تهران می‌بینند یا باید صبر کنند اکران سینمایی‌شان تمام شود تا بتوانند آنها را خریداری کنند، با وجود چنین شرایطی مسلم است که مردم خواستار برگزاری فیلم‌ها در شهر قم هستند اما همانطور که گفته شد به دلیل وجود حساسیت‌ها مردم باید درک کنند و با مجموعه‌های استان همراه باشند.
مدیر سینما ونوس درخصوص استقبال مردم از فیلم‌ها تصریح کرد: موج تبلیغات در این مورد بسیار تاثیرگذار است، درکل فیلم‌های طنز همچنین فیلم‌های فرهنگی و مذهبی با استقبال خوبی از سوی مردم مواجه می‌شود.
وی بیان کرد: پیش از وقوع بیماری کرونا تمام تلاش ما بر این بود که مردم با سینما آشتی کنند و تقریبا هم در این امر موفق بودیم و استقبال از سینماها خوب بود اما در دوران کرونایی مردم به این فضا عادت کردند و معلوم نیست که در دوران پسا کرونا دوباره از سینما استقبال کنند یا خیر!
کریم خانی ادامه داد: مردم قم مردمی سینما دوست هستند اما مسئولین آنطور که باید فضای فرهنگی خوبی برای آنان ایجاد نکرده‌اند و مردم قم ظرفیت و استعداد فرهنگی بالایی دارند که باید از آن حمایت شود.
سینما آیه
فرید الدین فرید قائم مقام مدرسه اسلامی هنر قم گفت: سینما آیه قم به توصیه و کمک سازمان سینمایی و با سرمایه مدرسه اسلامی هنر با هدف ارائه خدمات تخصصی به فضای دینی قم از جمله طلاب و اقشار متدین استان در بخش سینمایی، احداث شد.
وی در خصوص هدف اولیه از راه اندازی سینما آیه چنین اظهارکرد: سینما آیه در سال 1395 تاسیس شد و با توجه به اینکه همواره یک سری محدودیت از جانب فضای دینی جامعه نسبت به سینماها وجود داشته و از طرفی هم برخی از اقشار متدین خیلی در سینماهای رایج حضور پیدا نمی‌کنند، تصیم بر این شد فضایی ایجاد شود تا این قشر از جامعه با سینما آشتی و به فضای آن اعتماد کنند و خرید بلیط سینما را در سبد خانوادگی خود جای دهند.
وی ادامه داد: در ادامه راه به این نتیجه رسیدیم از آنجایی که سینما یک صنعت است، باید در یک فضای بازتری فعالیت کند به همین جهت محدودیتی قائل نشدیم برای اینکه دیگر اقشار جامعه هم بتوانند از این فضا استفاده کنند، از ابتدا نیز منعی برای شرکت عموم مردم وجود نداشت اما تبلیغات و تسهیلات برای این بود که اقشار متدین بتوانند از آن بیشتر بهره ببرند.
قائم مقام مدرسه اسلامی هنر اظهار کرد: سینما آیه اخیرا بازسازی شده و درحال حاضر کاملا قابل استفاده است، اما از ابتدای سال 98 وقفه‌ای در مدیریت و کارهای اداری سینما ایجاد شد زیرا در دوره‌ای کوتاه به بخش خصوصی واگذار شد که از جهت فیلم‌هایی که اکران می‌شد و فضایی که بیش از اندازه باز شده بود باعث شد به ذائقه اقشار متدین و طلاب خوش نیاید بنابراین تصمیم گرفته شد در مدیریت آن تغییراتی ایجاد شود.
وی در خصوص فیلم‌هایی که در سینماهای قم اکران نمی‌شود توضیح داد: این موضوع خیلی به سینماها ارتباطی ندارد بلکه بخشی از این موضوع برمی‌گردد به اینکه خود تهیه کننده‌ها و مراکز پخش فیلم به دلایل مختلف علاقه‌ای به اکران فیلم‌های خود در استان قم ندارند، زیرا برخی از این فیلم‌ها مشکلاتی دارند که فکر می‌کنند اگر در قم اکران شود با اعتراضات مردم آن همراه خواهد بود، بخشی از این موضوع نیز به اداره ارشاد قم مربوط می‌شود، اینگونه که به هر دلیلی ممکن است اجازه پخش فیلم در قم را ندهد. بخش دیگر در این باره برمی‌گردد به سینماها، به این معنا که برخی سینماها که مخاطب عامه دارند دستشان در اکران فیلم‌ها بازتر است اما سینماهایی مانند سینما آیه مخاطبان خاصی دارند که انتظاراتی از این سینماها دارند پس بایستی در گزینش فیلم‌ها دقت بیشتری داشته باشند.
فرید در پاسخ به اینکه نظر مردم در مورد فیلم‌هایی که در استان اکران نمی‌شود چیست، اینگونه بیان کرد: برخی از فیلم‌ها هستند که به دلیل داشتن مضامین اجتماعی خود سینما آیه خواستار اکران آن است اما اداره ارشاد مجوز آن را صادر نمی‌کند، گاهی هم می‌توان گفت این محدودیت‌ها هیچ دلیل موجهی ندارد، حتی فیلم‌هایی که لوکیشن آن قم بوده و درواقع می‌توان گفت فیلم برای استان قم است، مضمون روحانی هم دارد و در جشنواره فجر نیز جایزه برده است به دلیل محافظه کاری‌هایی که گاها موجه نیست مجوز اکران پیدا نکرده‌اند. در کل مردم حق دارند فیلم‌های جدید که تولید می‌شود را ببینند ولی متاسفانه در برخی موارد این اتفاق نمی‌افتد.
قائم مقام مدرسه اسلامی هنر ادامه داد: یکی دیگر از دلایلی که ممکن است همه فیلم‌ها در قم اکران نشود برمی‌گردد به اینکه سالن کافی نسبت به جمعیت استان نداریم که بتوان همه فیلم‌ها را پوشش داد.
وی درمورد سینما دوستی مردم قم تصریح کرد: واقعیت امر این است که مردم قم از سینماها استقبال می‌کنند ولی متاسفانه تمام سلایق در قم پوشش داده نمی‌شود، برخی سینماها اکثرا فیلم‌های نازل را پخش می‌کنند و سراغ فیلم‌های جدی‌تر نمی‌روند این درحالی است که بخشی از ذائقه فیلم بینی استان دارای سطح بالایی است و خواستار اکران فیلم‌های جدی هستند اما متاسفانه سینماهایی مثل سینما هنر و تجربه در قم اصلا پشتیبانی نمی‌شود.
فرید در پاسخ به این سوال که چرا برخی از مردم به سمت سینما نمی‌روند، عنوان کرد: بدون درنظر گرفتن وضعیت فعلی که در اثر بیماری کرونا پیش آمده، بخش عمده دوری مردم از سینماها تابع وضعیت اقتصادی جامعه است، به طور مثال کمترین مبلغ برای تهیه بلیط به ازای هر نفر در قم 12 هزار تومان است که ممکن است برای یک خانواده چهار پنج نفره سنگین باشد، البته منظور این نیست که هزینه بلیط نسبت به هزینه‌های تولید فیلم زیاد است اتفاقا اندک است و هزینه‌های تولید یک فیلم از طریق فروش بلیط در سینما جبران نمی‌شود. اما در کل در جامعه‌ای که مردم آن دغدغه اقتصادی دارند دیگر حوصله‌ای برای رفتن به سینما را باقی نمی‌ماند.
وی افزود: از طرفی هم در کشور ما مناسبت‌هایی وجود دارد که مانع فعالیت سینما به طور منظم می‌شود و هیچ چاره‌ای هم ندارد، به عنوان مثال فصل فروش سینما حدودا در سال چهار ماه یعنی معمولا از اواخر پاییز تا اواخر فروردین است و اگر مانعی وجود نداشته باشد سینماها کار می‌کنند، معمولا محرم و صفر، ماه رمضان و ایام تابستان سینماها کار نمی‌کنند و این بطور کلی ضرر می‌دهد. به دنبال این شرایط مردمی که عادت کرده‌اند حدود شش ماه از سال را سینما نروند به مرور از زندگی‌شان آن را حذف می‌کنند.
قائم مقام مدرسه اسلامی هنر خاطر نشان کرد: بدون درنظر گرفتن فیلم‌های کمدی که همیشه بالاترین فروش را نه تنها در قم بلکه در کل کشور دارند، یک سری از فیلم‌های حوزه دفاع مقدس، انقلابی و مذهبی هستند که ممکن است در کل کشور آمار فروش پایینی داشته باشند اما در قم فروش بالایی دارند و مردم از آن استقبال می‌کنند.
وی تصریح کرد: مخاطبین مذهبی جامعه با این ذهنیت به سینما آیه برای تماشای فیلم می‌آیند که این سینما فیلم‌ها گزینش شده اکران می‌کند و هر فیلمی را اکران نمی‌کند و توقعاتی دارند که اگر به آنها توجه نشود باعث اعتراض و ریزش مخاطبان خاص می‌شود، به همین دلیل باید از انجام یک سری مسائل که در سینماهای دیگر رایج است دراین سینما پرهیز کرد.
فرید ادامه داد: پیش از شیوع بیماری کرونا فرایندهای بازسازی سینما آیه از جمله تکمیل تجهیزات آتش نشانی انجام شد، که همه این موارد هزینه‌های هنگفتی به همراه داشت و به این امید این تغییرات اعمال شد که در اکران نوروزی این هزینه‌ها بازگردد، ولی متاسفانه کرونا تمام فعالیت‌ها را تعطیل کرد و می‌توان گفت که در بخش سینمایی کاملا ورشکسته شدیم.
وی افزود: سینما آیه تمام نیروهای خود را مرخص کرده زیرا امکان پرداخت حقوق به آنان وجود نداشت، متاسفانه در این مدت از طرف اداره ارشاد نیز هیچ حمایتی صورت نگرفته است.
قائم مقام مدرسه اسلامی هنر گفت: چرخ صنعت سینما در قم در صورتی که بتواند ذائقه‌ها و سلایق مختلف را پوشش بدهد و واقعا دارای کیفیت استانداردی باشد به خوبی می‌چرخد و مردم از آن استقبال می‌کنند.
وی در پایان تاکید کرد: خلاف تصوری که در سایر نقاط کشور نسبت به استان قم رایج شده، مردم قم به شدت ذائقه هنری دارند و از آن استقبال می‌کنند، همچنین فروشی که سینماهای قم در اکران برخی آثار داشته میان موسسه‌های پخش فیلم زبان زد بوده است.
با این تفاسیر می‌توان نتیجه گرفت که سرانه فضای فرهنگی استان قم نسبت به جمعیت آن بسیار کم است و همچنین با درنظر گرفتن روحیه هنر دوستی مردم قم و تقاضای آنان برای حضور در سینماها و تماشای فیلم‌های جدید، بایستی مسئولین استان اقداماتی درخور از جمله سرمایه گذاری برای احداث سالن‌های جدید را جزء الویت‌های مهم و در دست بررسی قرار دهند تا از این طریق روحیه هنر طلبی مردم بخصوص جوانان تقویت شود.
همچنین بنظر می‌رسد شرایط موجود که تحت تاثیر بیماری کرونا به وجود آمده و موجب تعطیلی اجباری سینماها و دوری مردم از این فضا شده، موقعیت خوبی برای جبران نواقص و تقویت ضعف‌های فضاهای فرهنگی با حمایت‌های مسئولین و اداره ارشاد استان است تا در دوران پسا کرونا مردم با انگیزه بیشتری باز هم به سمت سینماها سوق پیدا کنند.
