وحید سهرابی‌فر عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در هفتاد و سومین نشست علمی مدرسه دراماتورژی قرآن کریم: تعامل متولیان مذهب و هنر با جامعه نباید صرفاً به مسئله فرم تولید آثار فرهنگی و هنری فروکاسته شود.
پیوند فرم با محتوای متناسب با مخاطب؛ دو بال شکل‌گیری یک اثر ماندگار
به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، هفتاد و سومین نشست علمی مدرسه دراماتورژی قرآن کریم با حضور دکتر وحید سهرابی‌فر عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب با تبیین مفهوم جهان مدرن و پیشامدرن و پاسخ به این پرسش که نسبت انسان مدرن با متن مقدس چیست و چرا در زمانه حاضر بین او و متن مقدس فاصله ایجاد شده است، در مدرسه اسلامی هنر در قم برگزار شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب ضرورت پرداختن به این پرسش را در اهمیت مسئله مخاطب‌شناسی در عصر حاضر عنوان کرد و گفت: در جامعه مدرن طرح‌ریزی هر گونه فعالیت فکری و فرهنگی بدون در نظر داشتن نسبت مخاطب با آن، محکوم به شکست خواهد بود.
وی ضعف عمده متولیان مذهب و هنرمندان در تعامل با جامعه مورد بحث قرار داد و تأکید کرد: این مسئله را نباید صرفاً به مسئله فرم تولید آثار فرهنگی و هنری فروکاهید، بلکه دو بال مهم شکل‌گیری یک اثر ماندگار پیوند توأمان فرم و محتوای متناسب با مخاطب است.
سهرابی‌فر در ادامه به تبیین مفهوم مدرنیته پرداخت و با اشاره به ریشه‌های بنیادین ساختار فکری دوران مدرن گفت: جنبش اصلاح دینی در اروپا و فروپاشی اقتدار کلیسا، ظهور دوران روشنگری و پرچم‌دار شدن طرفداران عقلانیت و به پا خواستن جنبش رمانتیسم به وسیله فروپاشیدن مرجعیت‌های بیرونی و توجه به ندای درونی بشر از ریشه‌های بنیادین ساختار فکری دوران مدرن است.
مهمان هفتاد و سومین نشست علمی مدرسه دراماتورژی قرآن کریم تغییرات صورت گرفته در عصر مدرن را مورد بررسی قرار داد و یادآور شد: در موضوع خداشناسی ما شاهد تغییرات عمده‌ای در پارادایم‌های مواجهه انسان با خداوند بوده‌ایم. تغییرات گسترده در مفاهیمی همچون گناه و معصومیت در آثار ادبی بزرگ دوران مدرن از نمونه‌های این تغییر به شمار می‌رود. برای مثال تغییر پارادایم حاکم و محکوم به عنوان زاویه‌ای سنتی در خداشناسی به پارادایم‌های اخلاقی و حقوقی از جمله این تغییرات است.
وی ادامه داد: از جمله نمونه‌های دیگر تغییر اندیشه سنتی در دوران مدرن، تحول در پارادایم‌های معرفتی بشر بود که نمود آن در چالش‌های گسترده در باب حجیت عقل و وحی قابل مشاهده است. جایگزینی تردید و احتمال به جای جزمیت، قطعیت و گزاره‌های کلی در آثار بزرگ هنری و ادبی را می‌توان از جمله این تغییرات معرفتی دانست. تغییر پارادایم‌های اخلاقی و اجتماعی نیز از دیگر نمونه‌های قابل ذکر تحولات مدرنیته برای انسان بود.
این استاد دانشگاه بر احیای ظرفیت‌های تفسیری و هرمنوتیکی متن مقدس متناسب با انسان مدرن تأکید کرد و گفت: تفسیر و تأکید بر جنبه‌های مغفول دین درکنار نقد اصولی و شایسته مبانی مدرنیته دو گامی است که در کنار یکدیگر می‌توانند به پیوندی نوین میان متن مقدس و انسان مدرن بینجامد.
سهرابی‌فر در بخش پایانی صحبت‌هایش هنر مدرن را هنری معرفی کرد که به دنبال اکسپرس کردن و بیان حالات درونی انسان است.
