گزارش ششمین سکانس از کارگاه
دراماتورژی متون مقدس در سینما
«بازتاب ریاضت و رهایی در سینمای مسیحی»
اکران فیلم (منزلگاه صلیب)
کارشناس: آقای دانیال نعیمی
دانیال نعیمی، کارشناس سینما و رسانه، در ششمین جلسه از کارگاه دراماتورژی متون مقدس در سینما، با بررسی فیلم منزلگاه صلیب، به کارگردانی دیتریش بروگمان، به تبیین موضوع بازتاب ریاضت و رهایی در سینمای مسیحی پرداخت.
در ابتدای جلسه، مسعود ملاثانی به بررسی مفهوم زیرمتن در فیلم‌نامه پرداخت. وی زیرمتن را اینگونه تعریف کرد: آنچه در فیلم نادیدنی است اما مخاطب آن را احساس می‌کند و در صحنه‌هایی خاص با پرسش‌هایی در رابطه با آن در مواجه می‌شود. وی سپس به نمونه‌هایی از این تکنیک در فیلم‌های معروف سینما و فیلم منزلگاه صلیب اشاره کرد.
در ادامه نعیمی با مقدمه‌ای بر تاریخچه تعامل کتاب مقدس و سینما صحبت‌های خود را آغاز کرد. وی سپس به معرفی سینمای قدیسی در برابر سینمای قدسی پرداخت.
سینمای قدیسی، سینمایی است که به تولید آثار بیوگرافیک پیرامون زندگی اشخاصی با ویژگی‌های مقدس می‌پردازد.
مؤلفه‌های اصلی این گونۀ سینمایی عبارت‌اند از:
– تمرکز بر قهرمانانی که متحمل رنج و مصیبت می‌شوند ؛
– قهرمانان در لوای رنج‌های شخصی خود سبب التیام آلام دیگران می‌شوند؛
– در نهایت قهرمانان مرگی داوطلبانه و خودخواسته دارند و به بهشت می‌روند.
این گونۀ سینمایی به شدت تابع گفتمان پولسی در الاهیات مسیحی است؛ گفتمانی که مبتنی بر آموزه‌های گناه نخستین، رنج مسیح و در نهایت نجات بشر بر اثر رنج مسیح است.
وی سپس به تحلیل فیلم منزلگاه صلیب پرداخت. نکتۀ اولیه قابل توجه در این اثر نقش انکارناپذیر مادر است. شخصیت پیچیده و عقاید راسخ مادر و چالش‌های مستقیم با فرزندانش از نکات مهم این شخصیت بود. به کار گرفته نشدن موسیقی در این فیلم جزء مسائل قابل ذکر در این فیلم بود. نمای آغازین فیلم نیز به عنوان بیانیه فیلم و خلاصه پیام کارگردان برای مخاطب تحلیل شد.
ثابت بودن قاب دوربین در این فیلم بازتاب دهندۀ تصاویر نقاشی بازمانده از تفکر مسیحی است که در جای خود از ویژگی‌های انکارناپذیر این فیلم است.
اشاره به کشمکش کلیسای پروتستان و کاتولیک و دین‌داران و غیردین‌داران و مفهوم رواداری میان این گروه‌ها نیز از جمله نکاتی بود که با توجه به سکانس‌های فیلم به آنها پرداخته شد.
دانیال نعیمی در ادامه با اشاره‌ای ظریف، رنج شخصیت اصلی فیلم را رنج انسانی در میان جامعۀ دین‌داران عنوان کرد؛ رنج بزرگ جهان مدرن در مواجهه با افراط‌گری دینی.
در پایان نعیمی به پرسش‌های حاضرین در جلسه پاسخ داد.
این جلسه آخرین سکانس از کارگاه «دراماتورژی متون مقدس در سینما» در سال ۱۳۹۷ بود. به لطف خداوند در سال آینده نیز این کارگاه با توانی دوچندان به کار خود ادامه می‌دهد.
شما همراهان گرامی می‌توانید فایل صوتی این جلسه را از کانال تلگرام مدرسه دراماتورژی قرآن کریم دریافت کنید.
