یک شنبه نشست بیست و ششم از سلسله نشست های دراماتورژی قرآن کریم را برگزار کردیم؛این دومین باری بود که از حضور دکتر حنیف در مدرسه اسلامی هنر بهره می بردیم. عنوان پیشنهادی ایشون؛«از موضوع تا داستان / باتکیه بر محدودیتها، موانع و امکانات داستان دینی» بود، ما بدلیل نقشه راهی که برای نشست های علمی ترسیم کرده ایم این عنوان را به «پیشنهاد هنرمند برای دراماتورژی قرآن کریم» تغییر دادیم.
اهم مطالبی که ایشون در این نشستِ 3 ساعته بیان کردند از این قرار است:
مقدمه:
ادبیات متعهد، هنر برای هنر (مروری بر نگاههای مختلف به ادبیات)
چرا میخواهیم موضوعات دینی را به داستان یا نمایشنامه تبدیل کنیم؟
چگونه میتوان به هویت اخلاقی دینی داستان پی برد؟
از موضوع تا داستان، از داستان تا نمایشنامه
بخش اول: از طرح تا داستان
•نوشتن بر اساس طرح یا نوشتن بدون طرح
•ایدۀ داستانی، تعریف، ویژگیها و چگونگی جلوهگری ایده داستانی
•ویژگیهای گیرندۀ ایده
•طرح داستانی، تعریف، ویژگیها و ساختار
•طرح داستان و تجربۀ نویسندگان
•پژوهش برای داستان
•عناصر داستانی و گونه رمان (پیرنگ، روابط علّی، گرهافکنی، گرهگشایی شامل کشمکش، بحران، تعلیق و اوج، شخصیتپردازی، زبان و گفتگو نویسی،) فضاسازی و زمان و مکان، زاویه دید، درونمایه / عناصر داستانی در یک اثر کلاسیک، مدرن و پستمدرن و پسایازده سپتامبر)
•همذاتپنداری: شاه بیشین محمد کاظم مزینانی، بینوایان ویکتور هوگو و برادران کارامازوف فتودور داستایوفسکی
•شخصیت، سبک زندگی و هویت دینی اخلاقی (خصوصیات فیزیکی، خصوصیات جامعهشناسی، خصوصیات روانشناسی؛ سبک زندگی شخصیت و مولفههای عینی و ذهنی ؛ بررسی شخصیت و سبک زندگی در رمانهای رمانهای خرمگس اتل لیلیان وینیچ، خوشههای خشم جان اشتاین بک، بامداد خمار فتانه حاج سید جوادی و رمانهای عامهپسند)
•شخصیتپردازی، گفتگونویسی: دخیل عشق مریم بصیری
•زمان و مکان: رمان وقت معلوم نوشته مهدی کفاش
•رئالیسم عرفانی: رمانهای دخیل هفتم محمد رودگر و سنگی که نیفتاد نوشته محمدعلی رکنی
•درونمایه: رمان آخرین بار پدرت را کی دیدی؟ بلیک ماریسن، روی ماه خدا را ببوس نوشته مصطفی مستور و چراغها را من خاموش میکنم از زویا پیرزاد.
بخش دوم: محدودیتها، موانع و امکانات داستان دینی
محدودیتها و موانع
•ماهیت و خاستگاه رمان ( تقابل با قطعیتگرایی، ضد سنت و نوآورانه)
•نظرات بزرگان رماننویسی در باره ارتباط دین و داستان
•شخصیت خاکستری در تضاد با پرداختن مستقیم به ائمه معصومین (ع)
•زمان و مکان، پژوهش تاریخی، اجتماعی، معماری، زبانشناسی و …
•ضد داستان (وقوف مخاطب بر وقایع تاریخی داستانهای تاریخی دینی)
•حساسیتهای اجتماعی
•متولیان داستان دینی ـ اخلاقی
امکانات
•اخلاق، نسبیت و اشتراکات دینی (نسبیت نگاه اخلاقی در جوامع، مقایسه رمانهای خانم چترلی دی اچ لارنس، آناکارنینا تولستوی و مادام بواری گوستا فلوبر. اشتراک در موضوعات دینی در ادیان: پدرسرگئی لئون تولستوی، و هر زندگی یه قصه است نوشته قاسمعلی فراست)
•خوارق عادات در صوفیه و عرفان
•روح زمانه و داستان دینی (شمشیر دو لبه)
•امکانات نشر
بخش سوم: پیشنهاد نوشتن رمان دینی با استفاده از ویژگیهای رئالیسم عرفانی
•مقایسه ویژگیهای مبنایی و ساختاری رئالیسم جادویی و رئالیسم عرفانی