دراماتورژی علیه مَجازگروی در تفسیر قرآن کریم

سی و ششمین نشست تخصصی دراماتورژی قرآن کریم را با حضور جناب آقای هادی نائیجی و با موضوع « دراماتورژی علیه مَجازگروی در تفسیر قرآن کریم» برگزار کردیم.
ایشان پیش از این فعالیت هنری خود را با دستیاری کارگردانان صاحب نام شروع کرده است و با ساخت دو فیلم سینمایی و دریافت سیمرغ بلورین از جشنواره‌ی فجر به خاطر فیلمنامه‌ی «حق سکوت» توفیقات بسیاری را کسب کرده اند، تجربیات و نکات بسیار ارزنده ای را را درباره‌ی فیلمنامه نویسی قرآنی بیان کردند.
ایشان در ابتدای بیاناتشان به واکاوی در مورد واژه‌ی دراماتورژی پرداختند و نزدیک ترین معادل فارسی را برای این واژه «نمایش پردازی» دانستند و در ادامه با توجه به مقاربت معنایی واژه‌ی دراماتورژی با حیطه‌ی اقتباس، اشاراتی چند هم به تفاوت «اقتباس» مستعمل در علوم اسلامی و اقتباس در مباحث نقد ادبی قائل شدند. ایشان عقیده داشتند که قرآن همه‌ی ساختارهای بشری متصل به تمدن اسلامی را با تغییر و تحول مواجه کرده است و این محوریت قرآن سبب تاثیر گذاری قرآن بر تمامی حیطه‌های هنری آن دوران و اعصار بعد از خود قرار گرفته و این تاثیر گذاری از طریق اقتباس صورت گرفته شده است و کتاب‌های بسیاری نیز در زمینه‌ی مذکور تالیف شده است.
ایشان عقیده داشتند که ظاهرا زمان و دوره‌ی بهره‌وری هنر مدرن مانند سینما از قصص قرآنی منقضی شده است و این حداقل انتفاعی است که از قرآن می‌شود برای نگارش فیلمنامه و نمایش پردازی استفاده کرد.
این کارگردان جوان در ادامه با بیان تفاوت اساسی و عمیق میان اقتباس و دراماتورژی بیان داشتند که اقتباس محتوای قصه‌های قرآنی را از فرمی به فرمی دیگر تغییر می‌دهد ولی در دراماتورژی ما به دنبال تامین خزانه‌ی ایده‌های هنرمند که برگرفته از آیات و روایات قرآنی است می‌باشیم و این محصور در قصص قرآن نیست بلکه شامل مفاهیم، تمثیلات، احکام و تمامی آموزه‌های قرآنی نیز می‌شود و قرآن با استخدام عقل عملی سبب رسیدن مخاطب به آگاهی می‌شود و دراماتورژ مخاطب را با زیستی آشنا می-کند که او را به آگاهی می‌رساند و قائل شدند که با ترکیب عقل عملی و عقل نظری می‌شود به اثر هنری دست یافت که مخاطب را تحت تاثیر قرار دهد.
آقای هادی نائیجی در ادامه این نشست تخصصی با بررسی چند آیه‌ی شریفه به روند دراماتورژی مفاهیمی همچون ربا و چگونگی گسترش ایده‌های برگرفته از آیات پرداختند.