گزارش دهمین جلسه از کارگاه
«درماتورژی متون مقدس در سینما»
با حضور دکتر مهراب صادقنیا
آخرین جلسه از فصل اول کارگاه دراماتورژی متون مقدس در سینما به اکران و نقد فیلم Risen ساخته شده در سال 2016 به کارگردانی و نویسندگی کوین رینولدز اختصاص داشت.
این فیلم که به ماجراهای پس از به صلیب کشیده شدن مسیح اشاره دارد، روایتگر شخصیت یک افسر رومی است که مسیح را به صلیب میکشد.
پس از اکران این فیلم، دکتر مهراب صادقنیا، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب و کارشناس الاهیات مسیحی، به بررسی زمینههای الاهیاتی و تاریخ شکلگیری این روایت پرداخت.
وی ابتدا به مفهوم رستاخیز مسیح اشاره کرد که در حکم توجیهگر تمام ایمان مسیحی در طول تاریخ بوده است.
وی سپس به اوضاع سیاسی زمانه مسیح اشاره کرد. زمانهای شاهد تحولات پیاپی سیاسی در اورشلیم بود. در این میان وضعیت یهودیان نیز از بحرانهای بیشماری حکایت میکرد. یهودیان از یک سو به وعده خداوند به ابراهیم، مبنی به عزت قوم یهود، ایمان داشتند اما از سوی دیگر میدیدند جز دوران محدودی در هیچ مقطع زمانی از عزت و احترام برخوردار نبودهاند. در این میان تنها عیسی بود که با جذابیتهایی گوناگون ادعای مسیحاییاش مقبول واقع شد.
یهودیان به دلیل نداشتن قدرت نزد حاکمان روم رفتند و آنها را تحریک کردند که عیسی ادعای سیاسی و پادشاهانه دارد و برای حکومت روم نیز خطرناک است. به همین جهت حکومت روم پذیرفت که عیسی را به صلیب بکشد.
حواریون نیز پس از انکار ایمان به مسیح به گوشهای خزیدند. اینکه عیسی به صلیب کشیده شده بود برای حواریون بسیار خجالتآور بود که چرا مسیحا نتوانست جان خود را نجات دهد.
در سنت یهودی، زنان یهود در سومین روز پس از کشیده شدن عیسی به صلیب، با قبری مواجه میشوند که خالی است. در این میان مریم مجدلیه ادعا میکند که عیسی مسیح را دیده است. در این هنگام پیروان مسیح به خیابانها ریختند و شادی کردند.
مفهوم رستاخیز پاشنه آشیل تمام عقاید مسیحی است. رومیها و یهودیان نیز در این میان در پی انکار این ادعا برآمدند.
صادقنیا مدعی شد که این فیلم روایت پرکششی از این ماجرای تاریخی است. وی نقطه قوت این فیلم را ترسیم ساده و بیآلایش ایمان مسیحی در میان پیروان او دانست. ایمانی که بر هیچ استدلال قاطعی استوار نیست و قرائتی رمزآلود را القاء میکند.
نکته جالب توجه دیگر حرکت مستمر افسر رومی میان ایمان و تردید است که تا انتهای فیلم مشهود است.
صادقنیا افسر رومی را نماد حمایت حکومت روم در قرون بعد از دین مسیحیت دانست.
در ادامه نیز حاضران در جلسه به نکاتی از قبیل نسبت تنگاتنگ انسان مدرن با روایت فیلم از ایمان مسیحی و نقش انکارناپذیر شمایل متفاوت مسیح در این فیلم اشاره کردند.