پنجمین جلسه از کارگاه «دراماتورژی متون مقدس در سینما»
13 اسفند 1397
اکران فیلم «تردید»
موضوع جلسه: آزادی و مسئولیت: بار سنگین انتخاب
مهمان جلسه: دکتر حسین سرانجام
پنجمین جلسه از کارگاه دراماتورژی متون مقدس در سینما به اکران و بررسی فیلم Doubt (تردید) به کارگردانی جان پاتریک شنلی، اختصاص داشت. پس از اکران فیلم در سینما آیه، جنبه‌های الاهیاتی و فلسفی اثر در جلسه‌ای با حضور دکتر حسین سرانجام بررسی شد.
در ابتدا مسعود ملاثانی، مدیر جلسه، به معرفی اجمالی فیلم‌هایی پرداخت که به مفهوم باور دینی و تردید پرداخته‌اند، از جمله فیلم‌های «سکوت»، اثر مارتین اسکورسیزی، و «معجزه سوم» به کارگردانی آنی‌یژکا هولاند. وی سپس به معرفی اجمالی فیلم «تردید» پرداخت.
در ادامه دکتر سرانجام بحث خود را با بیان قرائت‌های مختلف از مدل شخصیت‌های فیلم آغاز کرد.
در خوانش اول وی دوگانۀ شخصیت‌های پدر فلین و خواهر آلوشس را نمادی از عناصر خیر و شر در مدل تراژدی معرفی کرد. در خوانش دوم به شخصیت‌های خوبی اشاره شد که براساس مدل‌های روایت تراژیک، دارای نقص‌هایی هستند که دچار سرنوشتی اندوه‌بار می‌شوند. طبق این خوانش، پدر فلین در محوریت داستان قرار می‌گیرد. خوانش سوم، خوانشی است برگرفته از فلسفۀ اگزیستانسیالیسم؛ خوانشی مبتنی بر آراء کی‌یرکگور، فیلسوف اگزیستانسیالیست دانمارکی، در باب باور دینی و قهرمان ایمانی.
وی سپس به واکاوی مفهوم آزادی در تاریخ اروپا پرداخت؛ مسئله آزادی سیاسی و مسئولیت اجتماعی پس از دوران رنسانس که به مشروطیت در نظام سیاسی انگلستان و رخداد انقلاب در فرانسه بدل می‌شود. وی ابعاد فلسفی مفهوم آزادی را در تفکر کانت و هگل پی گرفت. در نیمه قرن نوزدهم تفکر فلسفی کی‌یرکگور ظهور می‌کند؛ اندیشه‌ای که پرسش‌های اساسی‌اش چنین است: «مسیحیت حقیقی چیست؟» و «مؤمن راستین کیست؟».
حسین سرانجام سپس به شکل تفصیلی به بیان اندیشه‌های کی‌یرکگور پرداخت. وی در ادامه مدل اخلاقی و ایمانی کی‌یرکگور را بر شخصیت‌های خواهر آلوشس و پدر فلین در فیلم تطبیق داد؛ خواهر آلوشس که نماد سوگیری خشک و قانون‌مند نسبت به احکام مسیحی است و پدر فلین که نماد جنبه‌هایی فراتر از احکام اخلاقی خشک کلیسا است. سپس سیر فراز و فرود مفهوم ایمان و تردید در سکانس‌های مختلف و شخصیت‌های فیلم بررسی شد.
انتهای جلسه نیز به پرسش و پاسخ میان شرکت‌کنندگان و کارشناس جلسه پیرامون جنبه‌های مختلف فیلم اختصاص یافت.
