مدرسهی اسلامی هنر نخستین مؤسسهی فرهنگی، آموزشی و پژوهشیِ برآمده از حوزهی علمیه است.
این مجموعه، در قلمرو دین و هنر برای پرورش افراد متخصص و متعهد با رویکردی تربیتی و صبغهای دینی، برای تبیین مبانی تفکر دینی در هنر و نیز آموزشهای نظری و عملی در باب هنر، در سال ۱۳۸۳ تأسیس شده است. این مؤسسه با الهام از سنّت علمی و سلوک عملی حوزه و استفاده از جدیدترین شیوههای علمی برای دستیابی به مکتب هنری اسلام بر اساس آموزههای اهل بیت مشغول فعالیت است.
مدرسهی اسلامی هنر، تاریخی را طی کرده است که میتواند ترسیمی باشد از ظرفیتها، هدفها و راههای پرشیبونشیب پیشِ روی این حرکت دینیهنری. شاید ابتدای قصه را بتوان از ابتدای دههی هفتاد شمسی روایت کرد که در آن تلاشهایی از سوی حجتالاسلاموالمسلمین سیدابوالحسن نواب برای شکلگیری مرکزی حوزوی برای آموزش و تولید هنری آغاز شد؛ ولی به ثمر نرسید. در ابتدای دههی هشتاد تلاشهای ایشان با جمعی دیگر از فرهیختگان و هنرمندان حوزوی تکرار شد و اینبار هستهی نیرومند اولیهای ذیل عنوان مدرسهی اسلامی هنر شکل گرفت.
آغاز رسمی فعالیتهای مدرسهی اسلامی هنر، در اواخر تابستان ۱۳۸۴ با کلاسهای نویسندگی آغاز شد. در سال ۱۳۸۹ رویکرد دیگری که معطوف به شکلگیری مرکزی دانشگاهی بود به مدرسهی اسلامی هنر افزوده شد و این مهم در سال 1391 با اخذ مجوز «مؤسسهی آموزش عالی هنر و اندیشهی اسلامی» به نتیجه رسید و در دو مقطع ارشد و دکتری دانشجو پذیرفت.
از آغاز سال ۱۴۰۰ «مدرسهی اسلامی هنر» با نظر و همفکریِ دوستانِ خود، حرکتی را در راستای استقلال نسبی واحدهای گوناگونِ مدرسه، آغاز کرده است. با توجه به این سیاست، «مدرسهی اسلامی هنر» در نقش یک ستاد مختصر و چابک، تنها جایگاه برنامهریزی و هدایت این مجموعهی بزرگ را برعهده میدارد.
حال که انقلاب اسلامی با حرکتی رو به رشد، در گام دوم چهلسالهی خود است، مدرسهی اسلامی هنر نیز همآهنگ و همطنین با این گامِ استوار، قدم گذارده و برای «جامعهپردازی» در عرصهی نخبگانیِ هنر، «جوانان» مؤمن را در دو عرصهی نظری و عملی، با مهیّا ساختن بستری مناسب و پویا، مجالِ بالندگی میدهد.
با توجه به این حقیقت که «دانش، آشکارترین وسیلهی عزّت و قدرت یک کشور است» و «روی دیگر دانایی، توانایی است»، معاونت آموزش عالیِ این مدرسه، جوانان دغدغهمند، و علیالخصوص طلّاب مستعد را در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، با رشتهها و دانشهای متنوّعی چون حکمت هنر اسلامی، فلسفة هنر، پژوهش هنر، تاریخ هنر جهان اسلام و… آشنا و تجهیز میکند تا بتوانند برای تحقق و چارچوببندی دانشی بومی در حیطهی هنر گام بردارند.
بخشی از ثمرههای این تلاش را میتوان در پایاننامهها و مقالات متنوعِ به دست آمده بازجُست. هرچند هماکنون، مؤسسهی هنر و اندیشهی اسلامی به عنوان یک مؤسسهی مستقل مشغول به فعالیت است، اما از نتایج و ثمرات آن هستهی اولیهای از فعالیتهاست، که همچنان با عنوان مدرسهی اسلامی هنر شناخته میشوند.
باری پس از استقلال آموزش عالی از مدرسهی اسلامی هنر، این مدرسه همچنان مجموعهای از فعالیتهای گسترده در حوزهی نظر و علیالخصوص در حوزهی عمل و تولید آثار هنری را در بر میگیرد.
مؤسسهی آموزش عالی هنر و اندیشهی اسلامی را میتوان از میوههای به ثمر رسیده و چیدهشدهی مدرسهی اسلامی هنر دانست. با توجه به آنچه بیان شد، میتوان چنین نتیجه گرفت که شناخت از مدرسه و سنجشِ آن با بررسی یکایکِ بخشهای مختلف آن تحقق خواهد یافت.
از بخشها و فعالیتهای متنوع مدرسهی اسلامی هنر میتوان به این موارد اشاره کرد: معاونت آموزش آزاد (دورههای آنلاین هنر قم)، مرکز علمیکاربردی فرهنگ و هنر قم، مدرسهی دراماتورژی قرآن کریم، مدرسهی فقه هنر، دفتر بینالملل، NFT، مدرسهی کتابت قرآن کریم، مدرسهی معماری نقش ایوان آینه، خانهی خلاق ارغوان، فحوا، مدرسهی قرآن و هنر، بنیاد فیروزه، انتشارات، اندیشکده و… .
هر یک از این بخشها شامل گسترهای از فعالیتهای متنوعی است که حاکی از استواری گامِ جدید مدرسهی اسلامی هنر است؛ به امیدِ یاریِ حق.